Η ενδιαφέρουσα ιστορία του ναού των Αγίων Αναργύρων Αττικής

http://in-agioianargyroi.gr/

Η πίστη στον Τριαδικό Θεό των κατοίκων των Αγίων Αναργύρων γέννησε πριν από δεκαετίες το στολίδι αυτό της περιοχής, το Ναό των Αγίων Αναργύρων, στο σταυροδρόμι επτά δήμων. Μπορεί να μην είχαν τελειώσει τα σπίτια τους, το Ναό όμως τον περιποιήθηκαν, τον έκαναν αντάξιο της καλής τους καρδιάς. Ο έπαινος είναι αντάξιος των έργων τους, μεγάλος.

Στη συνέχεια θα δούμε τα στοιχεία που συγκροτούν την ιστορία του Ναού και την κάνουν δώρο στους νεώτερους. Μπορεί από την ανέγερση (1938) να πέρασαν εξήντα χρόνια και από την τελική ολοκλήρωση (1958) σαράντα. Στο διάστημα όμως αυτό συνέβησαν τόσα, ικανά για να τραβήξουν την προσοχή μας. Βιβλία και ιδιαίτερα άλλα γραπτά δεν βρήκαμε, δεν υπάρχουν ή δεν μας δόθηκαν.

Στο υπόγειο του Ναού έχει ενταχθεί και το παλιό εκκλησάκι της περιοχής, της περιόδου μεταξύ 17ου  και 19ου   αιώνα, σύγχρονο με το παρεκκλήσι των Αγίων Ακίνδυνων. Ήταν ευλαβικά αφιερώματα των πρώτων καλλιεργητών και των ιδιοκτητών της περιοχής. Από την ύπαρξη αυτού του Ναού ονομάσθηκε έτσι και όλη η περιοχή, η κοινότητα και αργότερα όλος ο Δήμος Αγίων ..

Αναργύρων. Η ύπαρξη του παρεκκλησίου, αναφέρεται σε διάφορα συμβόλαια της περιόδου 1824 - 1845. Επιπλέον ο καθηγητής του πολυτεχνείου - ακαδημαϊκός Αναστάσιος Κ. Ορλάνδος, περιγράφει τον Ναό ότι το 1933 ήταν μικρή μονόκλιτη βασιλική θολοσκεπής με νάρθηκα. Με ενισχυτικό τόξο ο κυρίως Ναός διαιρείται σε δύο μέρη. Οι κόγχη του Ι. Ναού είναι ημικυκλικοί. Ο δε Ναός είχε  διαστάσεις 440μ χ 9,5.

Στο μικρό ναΐσκο, γύρω στο 1918, έγινε μια προέκταση, η οποία λόγω της κλίσης του εδάφους (κατηφόρα), ήταν επικλινής. Στο δε Ναό πήγαινες κατεβαίνοντας δέκα περίπου φαρδιά σκαλοπάτια. Γύρω από το Ναό υπήρχαν πολλά δένδρα. Υπάρχουν και μαρτυρίες πως κατά τις εκσκαφές για το νέο Ναό βρέθηκαν οστά νεκρών. Στο παρελθόν μάλλον υπήρχε Κοιμητήριο.

Το 1927 ιδρύθηκε η Κοινότητα Αγίων Αναργύρων και ταυτόχρονα αναγνωρίσθηκε η ομώνυμη Ενορία της Αρχιεπισκοπής. Πρωτεργάτης της προσπάθειας αυτής ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Κοινότητα Μανωλέσης Παναγιώτης ο οποίος και αποδοκιμάστηκε έντονα από τους κατοίκους των Νέων Λιοσίων και πιο συγκεκριμένα της Ενορίας της Ευαγγελίστριας. Η νέα Ενορία προερχόταν κατ' απόσπαση από τα Ν. Λιόσια και ο μικρός Ναός των Αγίων Αναργύρων ήταν παρεκκλήσι της Ευαγγελίστριας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προσπάθειες του προέδρου για την αναγνώριση της νέας Ενορίας είχαν καλό αποτέλεσμα λόγω των γνωριμιών που είχε επειδή ήταν τυπογράφος της Αρχιεπισκοπής και επιστήθιος φίλος του Μητροπολίτη Αθηνών Χρυσόστομου.

 Το 1931 επιμελήθηκε την έκδοση του εντύπου «ΚΑΝΩΝ ΙΚΕΤΗΡΙΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥΝ ΧΡΙΣΤΟΝ», για τα κατηχητικά σχολεία. Η πρώτη λειτουργία έγινε το 1927 με λειτουργό τον π. Εμμανουήλ Πλάση.

Η αλματώδης αύξηση των κατοίκων της περιοχής και της Ενορίας ήταν η βασική αιτία για την απόφαση ανέγερσης μεγάλου και ευρύχωρου Ναού.

Το 1938 χτίστηκε ο σημερινός Κεντρικός Ναός, αφού έγιναν επιχωματώσεις και το έδαφος ήρθε σε μια ευθεία με τον κεντρικό δρόμο. Μηχανικός του έργου ήταν ο Ιωάννης Νάνος και αρχιτέκτονας ο Γεώργιος Κατσούλης. Λέγοντας κεντρικό Ναό μιλάμε για το Ναό το σημερινό, χωρίς τα δύο κλίτη, το βορεινό και το νότιο, εκεί που κάθονται οι γυναίκες και οι άνδρες αντίστοιχα.

 Η προσθήκη αυτών των κλιτών έγινε το 1958 με μηχανικό τον κ. Πατεράκη. Έτσι τελειοποιήθηκε ο σημερινός Ναός, καύχημα της περιοχής ολόκληρης. Η επέκταση έγινε και γιατί οι ενορίτες πλήθαιναν και γιατί το κτίσμα είχε ανάγκες στήριξης και κάλυψης ρωγμών, που ήταν και αιτία να μπαίνουν τα νερά της βροχής από την οροφή. Πρώτα κατασκευάστηκε το αριστερό κλίτος (των γυναικών) και ύστερα το δεξιό (των ανδρών). Την ίδια περίοδο κατασκευάστηκε το ψηλό καμπαναριό και τοποθετήθηκε το όμορφο δάπεδο.

 Εν τω μεταξύ, στις 26 Μάιου 1940, μεταξύ της πρώτης και δεύτερης - τελικής κατασκευής, τελέστηκαν και τα εγκαίνια του Ναού, από το βοηθό της Αρχιεπισκοπής, Επίσκοπο Ταλαντίου Παντελεήμονα, μετέπειτα Μητροπολίτη Εδέσσης και ύστερα Θεσσαλονίκης, μακαριστό σήμερα.

Αρχιτεκτονικά ο Ναός παρουσιάζει ιδιομορφίες. Είναι αυτές που τον κάνουν να ξεχωρίζει. Αιτία βασική είναι ότι κατασκευάστηκε σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Από την πρώτη ματιά καταλαβαίνουμε τα του ρυθμού του. Είναι στραυροειδής βυζαντινός με τρούλο. Στη σκεπή δηλαδή σχηματίζεται σταυρός και στο κοινό σημείο υπάρχει τρούλος. Ο τρούλος του Ναού είναι οκτάπλευρος και η κάθε πλευρά του έχει από τρία παράθυρα. Εσωτερικά τα σημεία των ενώσεων του σταυρού δημιουργούν ιδιόμορφα τόξα. Ένα άλλο σημείο ιδιομορφίας είναι ότι το πλάτος του Ναού είναι μεγαλύτερο του μήκους και αυτό οφείλεται στα διαφορετικά στάδια ανέγερσης του, με χρονική διαφορά.

Η ανατολική πλευρά του Ναού έχει μια μεγάλη τρίπλευρη κόγχη που κάθε πλευρά της έχει ένα παράθυρο. Εσωτερικά έχει δύο κόγχες μικρές, εκατέρωθεν της κεντρικής. Εξωτερικά δεν είναι ορατές. Η μία, η βορεινή, χρησιμοποιείται ως Αγία Πρόθεση.

Στο μέσον της δυτικής πλευράς του Ναού και πάνω από την είσοδο του υπάρχει το ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ, ύψους πολλών μέτρων, που είναι και το κύριο χαρακτηριστικό του.